Betrokkenheid en mededogen – Edel Maex
Mediteren is niet voor navelstaarders. Integendeel, het opent je voor de wereld. Het zit al ingebakken in de definitie zelf: je geest en je hart openen. Mediteren maakt ons meer betrokken.
In onze overlevingsmodus organiseren we de wereld in ‘past-in-mijn-kraam’ en ‘past-niet-in-mijn-kraam’. Zo sluiten we veel uit. Veel dingen ontgaan ons. Als we stil worden, worden de dingen weer zichtbaar.
Pijn en verdriet kunnen zichtbaar worden. Verontwaardiging kan zichtbaar worden. Maar ook de schoonheid van de wereld en de goedheid van mensen. Mediteren is niet vrijblijvend. Het raakt ons in ons verlangen naar het goede en dwingt ons tot handelen. We kunnen niet langer de ogen sluiten en doen alsof onze neus bloedt.
Pijn en verdriet nodigen uit tot mededogen. Verontwaardiging zet ons aan tot actie. De schoonheid van de wereld en de goedheid van de mensen vragen om waardering. Op die manier beschermt mediteren ons tegen verzuring. En het roept op tot zorg voor wat mooi, goed en kwetsbaar is. Deze zorg richt zich in de eerste plaats op onszelf en op degenen voor wie we verantwoordelijkheid dragen, in onze familie, onze vriendenkring, beroepshalve.
De maatschappelijke relevantie van mediteren zit – vaak onzichtbaar – in al die mensen die er met vallen en opstaan, met een open geest en hart, proberen te zijn voor hun kinderen, hun partner, hun leerlingen, hun patiënten… daar waar ze staan in het leven. Het hoeven geen grootse dingen te zijn. Het kleine en nabije komt eerst en is vaak het moeilijkste.
Ook als je daarnaast ijvert voor een belangrijke zaak, het milieu, tegen onrecht, als je met mensen werkt of politiek actief bent. Waar je je ook voor inzet, mediteren is een onschatbare hulp. Er is altijd een risico dat we ons in onze actie verliezen of dat we verbitterd worden en afstompen. Misschien kun je mediteren invoeren op je werkplek, bij het begin van een vergadering, tijdens de middagpauze…
Mediteren houdt onze blik open. Het helpt ons ook de andere dingen te zien en om open en aanwezig te blijven en niet weg te kijken, ook waar het moeilijk en pijnlijk wordt. In een wereld die enerzijds almaar meedogenlozer en onmenselijker wordt, ondersteunt mediteren een onderstroom van betrokkenheid en vermenselijking.
Edel Maex – psychiater en meditatieleraar
No Comments